Gönüllülük kurum bakımında kalmakta olan çocukları kurumlarında ziyaret ederek yapılan gönüllü destekçisi olma sorumluluğudur. Gönüllü olmak için kurumca talep edilen sağlık raporu, adli sicil belgesi gibi işlemleri tamamlarsınız. Kurum içinde yapılan gönüllülük Grup Gönüllülüğü hobi faaliyetleri ve sanatsal etkinlikler gibi alanlarda yapılırken, bireysel olarak tek bir çocuğun gönüllüsü de olabilirsiniz. Gönüllü olduğunuzda, kuruluştaki çocuklara kuruluş tarafından uygun bulunan dönemler içerisinde yaptığınız ziyaretlerin yanı sıra gönüllüğünüz uygun bulunmuş çocukları da hafta sonu, resmi tatil veya özel günlerde yatılı olarak evinizde misafir edebilirsiniz.
Koruyucu aile, çeşitli nedenlerle öz ailesi yanında bakımları bir süre için sağlanamayan ve devlet koruması altına alınan çocuklarımızın eğitim, bakım ve yetiştirilme sorumluluğunu kısa veya uzun süreli olarak kendi aile ortamlarında, ücretli veya gönüllü statüde devlet denetiminde paylaşan, hissettikleri toplumsal sorumluluğu gösterebilen uygun aile ya da kişilerdir.
Evlat edinme hizmetinde, aile, evlat edinme yolu ile çocuğun hukuksal bir süreci tamamlayarak velayet hakkını almaktadır. Böylece çocuk, ailenin soyadını alarak yasal mirasçısı olur ve aile ile medeni hukuk hükümleri gereği bağ kurar.
Anne olmak için illaki çocuk doğurmak şart değildir. Bir çocuğu koruyan, onun bakımını üstlenen, seven ve kabul eden insanlar da anne-baba oluyor. Bir çocuğu karnında değil yüreğinde büyütenler de annedir. Bir çocuğa biyolojik olarak can vermeyen, ama ona emek harcayıp sevgisini verenler de babadır. Bir çocuğu büyütmek için çalışanlar, o çocuğu topluma kazandırmak için her şeyini ortaya koyanlar da anne-babadır.
Gönüllü aile hizmeti, kuruluşlar tarafından yürütülmektedir. Gönüllü aile olduğunuzda, kuruluşta korunma ve bakım altında bulunan çocuklara kuruluş tarafından uygun bulunan dönemler içerisinde yaptığınız ziyaretlerin yanı sıra uygun bulunan çocukları hafta sonu ya da resmi tatil ve özel günlerde yatılı olarak evinizde misafir ederek hizmet verirsiniz.
Evlat edinme, biyolojik aileleri ile yaşama şansını kaybetmiş çocuklar için uzun süreli ve istikrarlı bakım sağlanmasıdır. Evlat edinmede, aile, hukuksal bir süreci tamamlayarak mahkeme kararıyla çocuğun velayet hakkını alır. Çocuk, ailenin soyadını taşımaya başlar.
Koruyucu aile ise çocuğun, bakım, yetiştirme ve eğitim sorumluluğunu devlet ile paylaşmaktadır. Çocuğun velayeti öz ailesinde kalmaktadır. Herhangi bir nedenle biyolojik ailenin vasi olamaması durumunda, vasi kurumca belirlenen bir kurum görevlisi olmaktadır.
Koruyucu aile hizmetinde amaç, çocuk için karmaşık ve sorunlu olan bir dönemde özenli davranılarak çocuğun bu dönemi örselenmeden geçirmesini ve normal hayatını devam ettirmesini sağlamaktır. Koruyucu aile, çocuklara, öz ailesi, okulu ve çevresiyle ilişkilerini devam ettirmelerini sağlayarak yardımcı olur. Koruyucu aile yanına yerleştirilebilen, korunan, tehlikeli ortamlardan uzak tutulan her çocuk sorumluluğu paylaşan herkesin sevinci, başarısı olacaktır.
Kurum bakımının eksiklerini giderebilecek tek ortam sevgi dolu ve güvenli bir aile ortamıdır. Çocuğun koşulsuz sevilmeye, desteklenmeye ve güven duygusunu hissetmeye gereksinimi vardır. Hayatının her döneminde herkesin bir ebeveyne ihtiyacı olur. Hiç kimse bir aile ortamında büyüme şansından mahrum kalmasın, gelecekte yaşantısını sorunlar ile dolu bir dünyaya kurmasın diye siz de koruyucu aile olun, bir çocuğun elinden tutun ve elinizi bırakmayın.
Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile Modeli
Veli ya da vasi dışında kalan, kan bağı bulunan akrabalar ya da çocuğun iletişim içinde olduğu veya tanıdığı bakıcı, komşu gibi yakın çevresinde olan kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır.
Geçici Koruyucu Aile Modeli
Acil koruma gereken ve henüz kuruluş bakımına yerleştirilmemiş ya da kendisi için planlanan hizmet modelinden çeşitli nedenlerle henüz yararlandırılamamış çocuklar için eğitim alan ailelerce sağlanan, birkaç gün ile en fazla bir ay arasında değişen bakımdır.
Süreli Koruyucu Aile Modeli
Öz ailesi yanına kısa sürede döndürülme imkanı bulunmayan ya da kalıcı olarak aile yanına yerleştirilemeyen çocuklara, kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır.
Uzmanlaşmış Koruyucu Aile Modeli
Özel zorlukları ve ihtiyaçları olan çocuklara yardımcı olabilecek lisans eğitimine sahip olan veya aldıkları eğitimler ile profesyonel düzeye gelmiş kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır.
Koruyucu aile olmak için ikamet ettiğiniz ildeki Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü'ne müracaat edebilirsiniz. Ayrıca Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Web Sitesi, koruyucu.ailevecalisma.gov.tr adresinden ve E- Devlet üzerinden başvuru yapılabilmektedir.
Koruma altına alınmış her bir çocuğun biyolojik ailesi ile yaşama şansından hareketle kurum yetkilileri ve uzmanlarca yapılan tespitler sonrası ailenin durumu sadece ekonomik yetersizlikler nedeniyle ise bir dönem sonra aile durumunu düzeltmiş ve çocuğunu geri almak isterse değerlendirilir ve ilgililerce aileye dönüş başlatılır. Koruma altında reşit olarak kalabilme durumu ailesinin şartlarındaki değişikliklere bağlı olup uzmanlarca her yönüyle değerlendirilip karar verilir. Aileye ekonomik destek verilerek döndürülen çocuklar reşit olduklarında Koruma kararları kaldırıldığı için Memuriyet hakları elde edilememektedir. Bu durumda olanlar belgeler ile kanunu yollara müracaat ederler.
Kurum Bakımdan ayrılma iki türlü olmaktadır. Birincisi 18 yaşında reşit olmakla eğer kendisi de talep ederse ve örgün eğitime devam etmiyorsa çocuk reşit edilir ve hakları bildirilir. İkincisi ise genç üniversite kazanır okumaya devam ederse koruma kararı 25 yaşına kadar veya okul bitene kadar uzatılır. Bu iki durumdan hangisi oluşursa koruma kararı kendiliğinden yada gencin talebi üzerine kalkar. Daha sonra kurum tarafından verilmiş memuriyet iş imkanı vb hakların kullandırılması için işlemleri başlatılır. Ev ve barınma ihtiyacı için yine ikametgahları belirlendikten sonra talepleri üzerine toplu yada aylık olarak Sosyo Ekonomik destek bağlanır. Memuriyet imkanları yılda 3 kez kura olmak üzere arttırılmıştır. İşlemler uygun zamanda ve şekilde yapılırsa ne geç 1 yıl içinde işe başlayabilirler .Memur olarak düzenlerini kuruncaya kadar geçen sürede hayatlarını düzenlemede devlet destek SED sağlıyor ancak ev bulma eşya vb . ihtiyaçlar genelde kendi imkanları veya ulaşabilmişlerse sivil toplum örgütleri ve gönüllüler tarafında karşılanıyor.
18 yaşında Lise son sınıf okunduğu için Örgün eğitimde olanları yurtlarda kalmaya devam ederler . Orta öğrenime devam edenler kurum bakımında kalmaya devam eder.Lise mezuniyeti sonrası Universite sınavına katılıp bir yüksek okul kazandığında Kredi Yurtlar Kurumunda ücretsiz barınma hakkı sağlanmaktadır.
Devletin imkanlarından faydalanma hakkına sahip olanlar memuriyet elde ederken, bu haktan yararlanamayanlar için özel sektörde çalıştıkları ilk 5 yıl için İşveren acısından SGK muafiyetleri mevcuttur.
Devlet Koruması altından yetişen gençlerimizin Universite okudukları durumda Bakım Tedbirleri dahil tüm koruma kararları devam etmektedir. Ancak Koruma kararları kaldırıldığında tedbirler sona erer ve işe girene kadar sağlık sigortaları olmadığından GSS tespiti yapılarak ücretsiz sağlık hizmetlerinden yararlandırılmaları gerekir.
Devlet Korumasından yetişmiş çeşitli görev ve mevkilerde Vali, Kaymakam, Asker Emniyet Mensubu ve Devletin çeşitli kademelerinde yüksek mevkilerde çalışan kişilerin yan ısıra halk tarafında da bilinen ve sevilen çeşitli sanatçılar ve ünlüler de mevcuttur.
Bir Gönüllünün Kaleminden
Merhaba;
Ben Gizem Turapdin. Koruma altında büyümüş bir gencim. Eğer benim gibi koruma altında büyümüş bir çocuğa gönüllü olmak istiyorsanız lütfen benim yaşadığım deneyimi de dikkate alın.
Koruma altında yetişen biri olarak gönüllülerle iletişim halinde olmak bana da pek çok şeyi öğretti. Örneğin, kurumlardaki çocuklara gönüllü olmak istiyorsanız samimi olun. Çünkü doğrudan temas kurduğunuz her bir kardeşim ve arkadaşım sizin samimiyetinizle iyileşebilir. Bir diğer önemli konu, ben ve benim gibi olan tüm kardeş ve arkadaşlarımın özel hayatına saygı duyun ve bizi birer birey olarak görün. Böylece özsaygımız ve özgüvenimiz gelişecek, sizi örnek alacağız.
Yapamayacağınız, yapmaya zamanınızın ya da imkânınızın olmadığı konularda sözler vermeyin. Çünkü size inanıyor ve güveniyoruz.
Devlet korumasından ayrıldıktan sonra da size ihtiyacımız olduğunu, hatta her zamankinden daha çok ihtiyacımız olduğunu da unutmayın. Çünkü kurumdan ayrıldıktan sonra da hayat devam ediyor ve yolculuğumuza eşlik edecek kimse yok. Dışarıdaki hayatı deneyimlemediğimiz için yolumuzu aydınlatacak olmanız bizim için çok önemli. Bu konuda hem kendi yaşadıklarımdan, hem de gözlemlerimden edindiğim bilgileri sıralamak isterim:
- Öncelikle neden gönüllü olmak istiyorsunuz? Bu sorunun cevabı bence çok önemli. İyi niyetli olmak tek başına yeterli değil. Bize saygıyla yaklaşın ve yarardan önce zarar vermemeyi gözeterek bizimle iletişim kurun.
- Kendi doğrularınızı kabul ettirmeyi değil, bizim de birer birey olduğumuzu gönülden kabul ederek fikrimizi alın, bizim gerçeklerimizi, yetenek ve ihtiyaçlarımızı görün; ilgi alanlarımız için rehber olun.
- En onarılmaz yaraların sevgiyle iyileşebildiğini ben yaşadım. Beni olduğum gibi kabul eden gönüllülerle bağ kurabildim; sevdim ve sevildim; iyileştim...
Bu satırları her şeyin üstesinden gelerek ve çok görmüş geçirmiş, aklı selim biri olarak yazmıyorum elbette. Ama ihtiyacımız olanı görüyor ve tespit edebiliyorum. Her şeyin farkındayım...
Devlet korumasında kalmakta olan ya da kurumdan ayrılan çocuk ve gençlere gönüllülük yaparken yolunuzun açık olması dileğiyle. Sevdiklerimiz ve sevenlerimiz çok olsun...